AĞIZ KOKUSU

Hastalarımızın bize sıklıkla sordukları sorulardan bir tanesi de “Ağız Kokusu”dur. Hocam dişlerimi fırçalamama rağmen ağız kokum geçmiyor.” gibi söylemlerle sıklıkla karşılaşmışızdır.

Ağız kokusu bazı bakterilerin, ağız içindeki gıda artıklarıyla birleşerek oluşturduğu hoş olmayan kokudur. Bu koku sıklıkla ağız içi nedenlerden kaynaklanmakta, nadiren sistemik rahatsızlıklar veya bazı kullanılan ilaçların yan etkisi olan ağız kuruluğunun bir sonucu olarak görülmektedir. Bu koku özellikle sabah   belirgin olarak hissedilir, ancak sağlıklı bireylerde, ağız bakımı yapıldıktan sonra bu durum düzelir. Ağız bakımına rağmen bu koku devam ediyorsa, ayırıcı tanı bakımından bir diş hekimine başvurmakta fayda vardır.

AĞIZ KOKUSUNUN NEDENLERİ

Ağız içinde iyi temizlenemeyen gıda artıklarının, ağız içindeki bakterilerle etkileşimi sonucu kötü kokulu bileşikler oluşmaktadır.

Ağız içinde bulunan enfeksiyon odakları, iyi yapılmamış protezler, kırık veya çatlamış restorasyonlar, çürükler, diş taşları, diş eti iltihabı gibi durumlar da ağız kokusuna neden olur.

Tükürük, ağızın temizlenmesinde ve yıkanabilmesinde çok önemli bir rol oynar. Ağızda tükürük miktarının azalması, ağızın yıkanabilmesini azaltacağından ağız kokusuna neden olur. Bu durum da sistemik rahatsızlıklardan dolayı kullanılan bazı ilaçlar (antihipertansifler, antidepresanlar…) ağız kuruluğuna neden olacağından, dolaylı yoldan ağız kokusuna da sebebiyet verebilirler.

Yediğimiz bazı gıdalar (soğan, sarımsak, et, balık, peynir vb.) nefesin kötü kokmasına neden olur. Ağırlıklı proteinle beslenme de kötü ağız kokusuna neden olabilir. Tüketilen bu gıdalar bedenden atılana dek bu koku devam edecektir.

Benzer şekilde tütün ürünleri ve alkol de ağız kokusuna neden olur.

Ağız kokusunun ortaya çıkmasında az da olsa bazı hastalıklar rol oynamaktadır. Diyabet, alt ve üst solunum yolu enfeksiyonları, sindirim sitemi bozuklukları, karaciğer ve böbrek sitemi hastalıkları bu kategoride yer alabilir. Bu hastalıklar farklı koku salgılarlar. Örneğin; şeker hastalığında ağızdaki belirgin aseton kokusu gibi…

AĞIZ KOKUSUNU GİDERMEK İÇİN NELER YAPILMALIDIR?

• Öncelikle ağız kokusunun, ağız içi bir nedenden kaynaklı olup olmadığı konusunun ayırıcı tanısı bir diş hekimi tarafından yapılmalıdır.
• Ağız içindeki çürükler, kanayan diş etleri, iyi yapılmamış protezler için gerekli tedaviler yapılarak diş taşları elimine edilmelidir.
• Ağız içi hijyen eğitimi verilerek, bu eğitim tam oturtulmalı, düzenli olarak dişlerin fırçalanması ve arayüz bakımı yapılmalıdır.
• Ağız içindeki bakteriler, özellikle; dil üzerindeki yarıklarda girintili ve çıkıntılı alanlarda sıklıkla yaşayabilmektedir. Bakteriler, bu alanlarda biriken gıda artıklarıyla beslenerek ağız kokusuna neden olabilirler. Bu nedenle dil üzerinin fırçalanmasından ağız kokusunun giderilmesinde çok çok önemlidir. Bu konuda spesifik dil fırçaları kullanılabilir. Dil üzerinde yaşayan bakterilerin eliminasyonu için, dil üzerine uygulanan ozon terapi tedavisi de destekleyici tedavi sunar.
• Şekersiz sakız çiğnemekte tükürük akışını hızlandırdığından ağız içi yıkanma işlemine katkıda bulunur.
• Eğer tüm bu önerilere uyuluyor ancak, kişinin ağız kokusunda bir değişiklik olmuyorsa o zaman ağız kokusu gastrointestinal sistem kaynaklı olabilir, bu durumda kişi bir dahiliye uzmanına yönlendirilmelidir.

DİL TEMİZLİĞİ VE ÖNEMİ

Dilinizin konuşmanıza, yemek yemenize, yutmanıza ve yemeğinizin tadına bakmanıza yardımcı olduğunu biliyor muydunuz? Muhtemelen dilinizin önemini ve fonksiyonunu günlük hayat içerisinde çokta önemsemiyoruz.

İLGİNÇ DİL GERÇEKLERİ

İnsan vücudundaki tüm kaslar arasında dil, boyutuna göre en güçlü olanıdır ve tek bir ucundan yapışık olan yegâne kastır. Aynı zamanda vücutta iskeletten herhangi bir destek almadan çalışan tek kastır. Ağız tipik olarak, çoğunluğu dil yüzeyinde toplanan yaklaşık 700 bakteri türüne sahiptir. Dilimiz dişlerin etrafına yapışmış olabilecek yiyecekleri denemek, kontrol etmek ve çıkarmak için yemek yedikten sonra ‘süpürmek’ için hızla işe koyulur. Bu denli önemli fonksiyonu olan bu organın temizliği de çok hassas bir şekilde yapılmalıdır.   Bahsettiğimiz gibi dil bir kastır. Mukoza olarak bilinen nemli bir kaplama ile kaplıdır ve papilla adı verilen milyonlarca küçük çıkıntıya sahiptir. Bu papillalar dile kaba dokusunu verir ve bu papillaların bazıları, yiyecek ve içeceklerin tadına bakmamızı sağlayan tat tomurcukları içerir. Bu pürüzlü yüzey, yiyecek parçalarını ve tabii ki flora adı verilen milyonlarca bakteri veya mikroorganizmayı toplayabilir. Tıpkı parmak iziniz gibi dil florası da her insanda farklıdır.

Dilinizi temizlemek dil üzerindeki bakteri miktarını azaltabilir. Yapılan araştırmalar dil temizliğinin ağız tazeliğinin yanı sıra diş eti ve diş sağlığını iyileştirebileceğini öne sürüyor. Ağız kokusu şikâyeti olan hastalarda yapılan incelemelerde akciğerler, burun, ağız içi dişler ve dil dahil olmak üzere vücudun diğer bölgelerinden kaynaklanabileceği tespit edilmiştir. Çoğunluk hastada ise diş taşı ve profesyonel dil temizliği sonrasında şikâyetin azaldığı ya da tamamen geçtiği gözlemlenmiştir.

DİL TEMİZLİĞİ NEDEN ÖNEMLİDİR?

Dil temizliği de diş fırçalamak kadar önemlidir. Ancak birçok kişi tarafından ihmal edilmekte ve gerekliliği bilinmemektedir. Dil düzenli olarak temizlenmezse bazı sağlık sorunlarına neden olur. Dilin temizlenmemesi dilde biriken bakterilerin ağızdan atılmamasına ve bakterilerin zamanla çoğalmasına neden olur. Sonuç olarak, bu bakteriler dişlere yayılarak diş etlerinde iltihaplanmaya, diş kaybına, hamilelikte düşükler gibi ciddi sorunlara neden olabilir. Düzenli dil temizliği yapılmaması dilin renginin solmasına neden olabilir. Çünkü dil üzerinde biriken yiyecek ve içecek parçaları temizlenmez ve dilde leke oluşumuna yol açar. Bu durum zamanla dilin koyulaşmasına ve kıllı görünmesine neden olarak estetik kaygı duymanıza neden olabilir.

DİL TEMİZLİĞİNİN FAYDALARI ŞU ŞEKİLDEDİR:

Ağız kokusuna neden olan bakterileri veya diğer sorunları ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Dil yüzeyinde biriken bakterilerin kademeli olarak büyümesini ve yayılmasını engeller. Bu sayede ağız ve dişlerdeki rahatsızlıkların önüne geçer. Aynı zamanda bazı hastalıkların oluşmasını engelleyerek genel sağlığın korunmasına yardımcı olur. Dil temizliği düzenli yapıldığında ağız ve diş hijyeni tam olarak sağlanabilir. Bu sayede sağlıklı ve uzun ömürlü dişlere ferah bir nefese sahip olabilirsiniz.

DİL TEMİZLİĞİ NASIL YAPILIR?

Dilinizi temizleme hissinden hoşlanıyorsanız veya dilinizi temizlemeye karar verirseniz, çok nazik olmalısınız çünkü dil yüzeyi çok hassastır! Yumuşak bir kılı olması koşuluyla, diş fırçamız bu görev için kullanılabilir, ancak dil sıyırıcı gibi başka araçlar da kullanılabilir. Yavaşça dilin arkasından başlayın, öne doğru çekin veya fırçalayın ve işlemi yağlamak için su kullanın, böylece fırça dil yüzeyinizi tahriş etmemiş olursunuz. Profesyonel olarak ise klinik ortamında diş hekiminiz tarafından özel vakumlu cihazlar ile belli periyodlarda dil temizliğinizi yaptırmalısınız. Sonrasında ise her gün düzenli diş fırçalamasına ek olarak yukarıda tarif ettiğimiz gibi dil temizliğinizi yapmalısınız.

VAKUMLU DİL TEMİZLİĞİNİN SAĞLADIKLARI;

Dil üzerinde oluşan bakteriyel plağın vakumlanma yoluyla dilin derinlemesine temizlenmesi

Bakteriyel dil plağının ağız boşluğundan çıkarılması

Tedaviden sonra olağanüstü tazelik hissi

Geleneksel yöntemlere kıyasla düşük öğürme refleksi

Dil sıyırıcılar veya döner fırçalarda olduğu gibi dil papillalarında tahriş veya travma yaratmadan temizlik sağlar.

SON OLARAK TÜM AĞZINIZI SAĞLIKLI TUTMANIN TEMEL İPUÇLARI:

• Dişlerinizi günde iki kez florür içeren bir diş macunu ile fırçalayın,
• Diş ipi veya diş arası fırçaları ile günlük olarak dişlerinizin arasını temizleyin,
• Bolca su için,
• Sigara içmeyi bırakın,
• Şekerli yiyecek ve içecekleri sınırlayın ve
• Genel diş muayenesi, diş taşı, profesyonel dil temizliği ve kişiselleştirilmiş ağız sağlığı tavsiyesi için diş hekiminize düzenli olarak gidin. Bu ipuçlarının tümü kanıta dayalıdır ve optimal ağız sağlığının korunmasında etkili olduğu kanıtlanmıştır!

Yararlanılan kaynaklar

http://www.tdb.org.tr/tdb/v2/yayinlar/TADS_Brosur/agiz_kokusu.pdf