Çatlak Diş Sendromu
Pek çok fiziksel faktör dişlerde çatlak hatta kırık gelişimine sebep olabilir. Çatlak dişte görülen semptomlar değişkenlik gösterdiği için teşhis oldukça zordur. Uzun bir süre boyunca hasta şikayetleri devam edebilir.
Hastalar genellikle kaynağını belirlemekte zorlandıkları değişen yoğunlukta ve uzun süredir devam eden bir ağrı hikayesi bildirirler. Bu ağrıya soğuk hassasiyeti eşlik edebilir. Özellikle çiğnerken vakum etkisi yaratan gıdaların çiğnenmesi sırasında hissedilen bu keskin ağrının kaynağı çoğunlukla tespit edilemez. Bu durum “çatlak diş sendromu” olarak bilinir. Semptomlar çatlağın derinliğine, ilerleme yönüne ve çatlak hattına dahil olan dokuya bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.
Diş Çatlağının Sebepleri Nelerdir?
Diş çatlaklarının temel sebebi fiziksel kuvvetlerdir, özellikle bruksizm dediğimiz diş sıkma gıcırdatma alışkanlığı, travma , ısı değişikliğine bağlı olarak amalgam dolgularda meydana gelen genleşme büzülme, aniden ısırılan sert bir gıda, parafonksiyonel alışkanlıklar, dişlerdeki erken ve dengesiz temaslar, var olan dolgu ya da kaplamaların doğru kapanış ilişkisinde olmamasıdır. Ancak zaman her zaman diş çatlaklarının sebebi tespit edilemeyebilir.
Diş Çatlaklarının Tedavisi Mümkün Müdür?
Başarılı bir tedavi için erken teşhis önemlidir. Radyografik ve klinik muayeneye ek olarak birtakım ısırma testleri, vitalite testleri, termal testler, eğer çatlak yüzeysel ise halojen ışık ile muayene oldukça faydalı olmaktadır. Görsel olarak teşhisin konulabilmesi için bazen ilgili dişteki restorasyonun uzaklaştırılması ya da şüpheli sahanın cerrahi olarak açılması gerekebilir. Sebep ortadan kaldırılmaz ve çatlak tedavi edilmezse diş kırıkları olasıdır.
Çatlak dişin tedavi yöntemi çatlağın yeri derinliği ve yönüne bağlı olarak belirlenir. Eğer çatlak ya da kırık mine tabakası seviyesinde ise takipte kalınabilir ya da şikayetin boyutuna göre kompozit dolgulardan destek alınabilir. Dentin tabakası seviyesindeki çatlağın derinliğine göre dolgu ya da kaplama tercih edilir. Ancak çatlak dişin damar sinir paketini etkilemiş ise kök kanal tedavisi yapılmalıdır. Ardından kalan diş dokularının desteklenmesi açısından kaplama yapılması uygun olacaktır.
Kök çatlak ve kırıklarında ne yazık ki tedavi şansı giderek azalmaktadır. Kırık kök hizasındaki diş etinde de enfeksiyon gelişme riski artar. Yüksek oranda dişin çekimi söz konusudur.
Tedavinin ardından çiğneme kuvvetlerini dengeleyecek bir gece plağı kullanılmalıdır. Erken temaslar düzenlenmelidir. Dengeli bir kapanış sağlanmalıdır. Periyodik kontrollerde dişin durumu takip edilmelidir.
